Heilige Communie voor zieken en stervenden
Onlangs was ik op bezoek bij een weduwe van vergevorderde leeftijd om de uitvaart van haar overleden echtgenoot te bespreken. Tijdens dat gesprek verontschuldigde de dame zich dat ze niet meer naar de kerk kon komen vanwege de lichamelijke gebreken die aan de leeftijd eigen zijn. Ze zei wel dat ze iedere week de uitzending van de Heilige Mis op de televisie volgde. Daarop stelde ik haar voor om haar vanaf dat moment iedere week de Heilige Communie te komen brengen en daar was ze heel blij mee.
Zoals deze vrouw zijn er waarschijnlijk nog heel veel mensen in de parochie. Door leeftijd of ziekte kunnen ze niet (meer) naar de kerk gaan en blijven dan stilletjes thuis. Als ze dan niet omringd zijn door een netwerk vanuit de kerk (zoals een koor of een vriendengroep bij de catechese of de koffie), dreigen deze mensen onder de radar te verdwijnen. En dat is dus jammer.
De Kerk is de liefdesgemeenschap van de Heer en heeft daarom de taak om zorg te dragen voor deze mensen en hen niet uit het oog te verliezen. Ieder van ons mag zijn als die vrienden die een gat in het dak maken om daardoor hun vriend bij Jezus te brengen om hem te laten genezen. Misschien is er iemand in de buurt die niet meer zelf naar de Heilige Mis kan gaan maar welk heel dankbaar is als hij met iemand kan meerijden naar de kerk.
Als dat niet kan, is het van belang dat de priesters op de hoogte worden gebracht (nee, ze weten heus niet alles). Misschien kennen zij iemand waarmee de zieke of oudere kan meerijden.
Als het niet kan, is er de mogelijkheid dat de priester of diaken de Heilige Communie naar de zieke of oudere brengt. In de lezingen in de paastijd horen we hoe de Verrezen Jezus door de gesloten deuren in de kamer van zijn leerlingen binnenkomt en dat zegt “Vrede zij u”. Op die manier wil de Heer ook in de huizen van onze zieke of oudere medeparochianen komen die niet meer zelf naar de Heilige Mis kunnen komen.
Heilige Communie voor de stervenden
Nog belangrijker is het voor de stervenden. Wanneer het einde van ons leven nadert en we op ons zwakst zijn, hebben we eens te meer de genade van God nodig. In het stervensuur probeert de duivel nog het meest om de mens naar de verkeerde kant over te halen door hem te vervullen met pijn, angst en wanhoop. In dit belangrijkste moment van ons leven hebben we de kracht van de Eucharistische Jezus meer dan ooit nodig. Het ontvangen van de laatste sacramenten - biecht, ziekenzalving en de Heilige Communie - in ons stervensuur is de beste garantie om een zalige dood te kunnen sterven.
Is dat geen te grote belasting?
De zoon van de weduwe stelde de vraag of het geen te grote belasting voor mij zou zijn om zijn moeder de Heilige Communie te brengen. Het eenvoudige antwoord luidt dat we daar graag tijd voor maken. Daarvoor hebben we priesters in de parochie. Om de Heer bij de mensen te brengen en de mensen bij de Heer te brengen.
Moet ik iets voorbereiden?
Als het enigszins mogelijk is kan men op de tafel een witte doek, een kruisbeeld en twee kaarsen plaatsen. Dat omwille van de eerbied. Het is immers God zelf die ons thuis bezoekt in de Heilige Communie. Het is ook een goede gewoonte dat de deur rond het afgesproken tijdstip al op een kier staat zodat de priester of diaken meteen kan binnenkomen. Belangrijker is om ons ook geestelijk voor te bereiden op het ontvangen van de Heilige Communie door stilte, gebed en gewetensonderzoek.
Hoe gaat het in zijn werk?
De ritus voor de ziekencommunie is heel kort. Ze start met het kruisteken en de schuldbelijdenis. Indien gewenst kan er ook gebiecht worden. Vervolgens is er een korte schriftlezing met een toelichting waarna het Onze Vader wordt gebeden. Na het Onze Vader volgt het “Zie het Lam Gods” zoals in de H. Mis waarna de gelovige de Heilige Communie ontvangt. De ritus besluit met een gebed en de zegen. Nadat de priester vertrokken is, blijft men nog een tijd bidden in dankzegging voor het ontvangen van de Heilige Communie.
Wat dan met de zondagsplicht?
Allereerst moet gezegd worden dat iedere katholieke gelovige de plicht heeft om op iedere zondag en verplichte feestdag de Heilige Mis persoonlijk bij te wonen. Dit kan niet vervangen worden door een gebedsdienst of het kijken naar een televisie-uitzending van de Heilige Mis. Als er geen Heilige Mis in het eigen dorp is, dient men elders de Heilige Mis bij te wonen. Misschien kunnen een van de kinderen, buren of medeparochianen u ook meenemen met de auto. Als men vanwege ziekte, ouderdom of een andere ernstige reden verhinderd is om de Heilige Mis bij te wonen, vervalt de zondagsplicht. Men is immers niet gehouden om het onmogelijke te doen. In dat geval is het wel belangrijk om de zondag alsnog als dag des Heren te vieren door meer toeleg op het gebed. Zo kan men zich in de geest verbonden weten met een uitzending van de Heilige Mis op televisie, de schriftlezingen van die zondag doornemen en meer tijd nemen voor het persoonlijke gebed.
Tot slot
Tot slot zou ik willen zeggen: “Durf te vragen!” Als u vanwege uw gezondheid niet naar de kerk kunt komen, spreek dan een van de priesters aan en vraag dat hij de Heilige Communie thuis komt brengen. Of het nu is omdat u door ouderdom verzwakt bent, door ziekte bedlegerig bent, herstellend na het baren van een kind of om een andere goede reden de Heilige Mis op zondag niet kan bijwonen: vraag om de Heilige Communie thuis te brengen. De Heilige Communie is immers onze bron van geestelijke sterkte temidden van onze zwakte. We hebben de Heer nodig! We kunnen niet zonder Hem.
+ kapelaan Quinten Kerckhofs
