Brief aan jongeren

“Een speeltuin met een hek...”

We leven in een tijd waarin het bijna van­zelf­spre­kend klinkt om te zeggen: “Het leven heeft geen hoger doel. Jij moet er zelf iets van maken.” Klinkt stoer, toch? Maar eer­lijk gezegd, dat is een beetje alsof je zegt: “Er is geen melodie, maar zing maar lekker mee.”

Ik ben bewust katho­liek gewor­den omdat ik de ver­won­dering niet lan­ger kon negeren. Er is iets vreemds en moois aan het simpele feit dat we er zijn. Niemand van ons heeft zich­zelf bedacht. We zijn niet onze eigen cadeau­kaart. En als het leven als een geschenk voelt, dan is de logische volgende vraag: van wie is dat geschenk afkoms­tig? Je levensdoel is niet iets dat je zelf moet bedenken, alsof je een start-up opricht. Het is eer­der iets dat je ontdekt. Zoals je ontdekt hoe een inge­wik­keld apparaat werkt door de handlei­ding van de maker van het apparaat erop na te slaan, zo kunnen wij ook ont­dek­ken wat de bedoeling is van ons bestaan. Die handlei­ding bestaat overigens: lees de bijbel, vooral de gedeelten die het leven van Jezus be­schrij­ven. Hoe? Door stil te staan, door je te ver­die­pen dank­baar te wor­den, te bid­den en te luis­te­ren.

En dan komt de vraag die veel mensen hebben: Maar als ik ga geloven, raak ik dan mezelf niet kwijt? Nee. Juist niet! De ironie van onze tijd is dat ieder­een ‘zich­zelf wil zijn’ en daardoor ein­digen we allemaal op dezelfde manier: druk, gestrest, bang om iets te missen. Geloof zegt: laat jezelf niet los, maar laat jezelf vin­den. Niet om je kleiner te maken, maar om je ein­de­lijk ruimer te maken. Kijk naar de grote heiligen - Fran­cis­cus, Theresia, Au­gus­ti­nus. Dat waren geen klonen. Dat waren unieke, excentrieke, sprankelende per­soon­lijk­he­den. Hei­lig­heid is niet uniformi­teit. Het is vrij­heid in waar­heid. Geloof slokt je niet op, het laat je bloeien.

En dan de voor de hand liggende vraag: Wat heeft dat geloof vandaag nog te maken met de echte wereld? Nou... alles. We denken vaak dat geloof iets is voor de zon­dag­mor­gen. Maar als je niet in iets hogers gelooft, geloof je uit­ein­delijk in iets kleiners: carrière, status, likes, succes - en die dingen eisen veel meer van je dan God ooit zou doen. Geloof geeft je een kompas. Het is niet een extra laagje moraal op je leven, het is de structuur waardoor alles zin krijgt. Het ver­telt je niet alleen wát je moet doen, maar waarom het ertoe doet.

En ja, katho­liek zijn in een seculiere wereld, dat kan soms voelen alsof je een spookrij­der bent, of op zwemles bent in een storm. Maar eer­lijk: de wereld is altijd al een storm geweest. Rijken zijn gevallen, ideo­lo­gieën kwamen en gingen - en de Kerk staat er nog steeds. Niet als een bunker. Maar als een huis met ramen. Stevig, maar open. Ramen die zicht bie­den.

We denken dat vrij­heid betekent: geen hek, geen heg, geen muur; ik wil zelf mijn grenzen bepalen. Maar toch, die omhei­ningen bie­den ook bescher­ming. Het hek weghalen maakt je niet vrijer - het maakt je doodsbang. Stel je een speeltuin voor die aan de rand van een steile afgrond ligt. Zonder hek durven de kin­de­ren niet dicht bij de afgrond te spelen. Ze blijven daar ver uit de buurt. Met een stevig hek kunnen de kin­de­ren vrijuit en met plezier overal spelen, want ze weten dat ze beschermd zijn.

Echte vrij­heid ont­staat wanneer er dui­de­lijke, veilige grenzen zijn die bescher­ming bie­den en rich­ting geven. Zonder zulke grenzen heerst chaos of angst, en dat beperkt juist de vrij­heid. Morele wetten of waar­den zijn dan ook geen beper­kingen van vrij­heid, maar struc­tu­ren die vrij­heid moge­lijk maken. Net zoals ver­keers­regels je niet beperken in je rij­vrij­heid, maar juist maken dat ieder­een veilig en vrij kan rij­den.

November 2025

+ Rob Mutsaerts